> Ilustrowany alfabetyczny spis gatunków, serii i odmian pierwiosnków
Pierwiosnek bezłodygowy, zwyczajny, syn. pierwiosnka bezłodygowa, zwyczajna
Primula vulgaris, syn.
P. acaulis
ang. primrose
Wysokość:: 10–20 cm. Charakterystyczny jest brak łodygi.
Kwiaty: uprawiane w ogrodach są wielokolorowe. Kwiaty wyrastają na długich szypułkach. Oprócz odmian pojedynczych jest wiele odmian o kwiatach pełnych.
Kwitnienie: IV–V.
Uprawa: stanowisko półcieniste; próchnicza, wilgotna, lekka gleba z dodatkiem gliny o odczynie obojętnym do lekko kwaśnego. Na glebach bardzo ciężkich dobrze jest zastosować drenaż, bo inaczej roślinki mogą zimą wygnić.
Mrozoodporność: w zasadzie dobra jeśli gleba jest przepuszczalna. Można okryć na zimę stroiszem.
Rozmnażanie: co kilka lat przez podział rozrośniętych kęp najlepiej zaraz po kwitnieniu lub pod koniec lata.
Występuje w stanie dzikim od zach. i płd. Europy po Norwegię, w płn. Afryce, na Krymie i w Azji Mniejszej.
W Polsce w stanie dzikim uznany za wymarły ale podejmuje się próby ponownego zasiedlenia (Lubelszczyzna). Czysty gatunek kwitnie na zielono-żółto. Spotyka się jednak również formy różowe, ktore uważane są za mutację genetyczną.
W ogrodach oprócz typowego gatunku znajdują się także mieszańce z pierwiosnkiem lekarskim (
P ×
brevistyla), p. wyniosłym (
P. ×
digenea) i p. gruzińskim. Uprawiany w ogrodach często przejściowo dziczeje.
Występują trzy podgatunki pierwiosnka bezłodygowego:
•
Primula vulgaris subsp.
vulgaris (wsch. i płd. Europa) – jasno-żółte kwiaty.
•
Primula vulgaris subsp.
balearica (Baleary) – kwiaty białe, długie ogonki liściowe.
•
Primula vulgaris subsp.
sibthorpii (Bałkany, płd.-zach. Azja) – kwiaty różowe, czerwone lub purpurowe.
Kiedy dokładnie pierwiosnki z łąk trafiły do ogrodów, tego nie wiadomo. Wiadomo jednak, że pierwszy kolorowy pierwiosnek pojawił się gdzieś w połowie XVII wieku. W epoce wiktoriańskiej (XIX i początek XX w.) uprawa i selekcja odmian kolorowych pierwiosnka bezłodygowego stała się w Europie (a zwłaszcza w Anglii) bardzo modna i popularna. Wyselekcjonowano i wyhodowano wówczas wiele odmian pierwiosnków bezłodygowych, którym nadano nazwy.
Współcześnie, odmiany pierwiosnków bezłodygowych (zarówno o pojedynczych jak i pełnych kwiatach) często określane są mianem „wiktoriańskich”.
Wysoko ceniona jest odmiana „Gigha White”, która ma kwiaty w środku żółte, z białym obrzeżem.
Termin
Polyanthus lub
P. Polyantha, zwykle odnosi się do różnych wielokolorowych, mających wysokie łodygi, linii hybryd
P. vulgaris x
P. veris.
Są to byliny, jednak ich żywot często jest krótki i zazwyczaj są hodowane jako rośliny dwuletnie. Pierwiosnki polyanty zazwyczaj kwitną znacznie dłużej niż pierwiosnki czysto gatunkowe.
Pierwiosnek bezłodygowy (
P. vulgaris) i jego podgatunki (
P. sibthorpii) zyskały nagrodę Award of Garden Merit przyznawaną przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (Royal Horticultural Society).