Skrzyp (Equisetum)

Skrzyp, to rodzaj roślin wg The Plant List obejmujący ponad 30 gatunków, które na stanowiskach naturalnych spotykane są na niemal wszystkich kontynentach kuli ziemskiej (nie występuje w Antarktyce) Największa ilość gatunków o bardzo różnych cechach występuje w strefie umiarkowanej półkuli północnej. Na terenie Polski odnotowano 9 gatunków skrzypów, które występują na różnych stanowiskach i są często uważane za jeden z najbardziej uciążliwych chwastów.
W ogrodach najczęściej uprawiany jest skrzyp zimowy (Equisetum hyemale), oraz skrzyp olbrzymi (Equisetum telmateia), choć słowo 'uprawiany', nie jest w wypadku skrzypów słowem odpowiednim. Odpowiedniejszym słowem byłoby 'Kupowany', gdyż wprowadzony do ogrodu, po dwóch, trzech latach staje się prawdziwą zmora ogrodnika. Bez względu na warunki, rozchodzi się we wszystkich kierunkach w niesamowitym tempie a walka z nim trwa latami. Oczywiście, na stanowiskach suchych ten proces postępuje wolniej, ale gdy gleba jest żyzna i wilgotna, pozostawiony sam sobie, skrzyp szybko zawłaszcza kolejnymi metrami ogrodu. Jest rośliną bardzo ekspansywną i nie należy wierzyć sprzedawcom, że łatwo go opanować.

Po prawej skrzyp polny, po lewej skrzyp zimowy ( (ryciny Carla A.M. Lindmana)


.
źródło: wolne zasoby Wiki
.

Skrzypy kojarzą się raczej z chwastami lub ziołami.
Skrzyp zimowy uprawiam dla ozdoby:

Mój skrzyp, którego gatunku nie znam, ale dostałam go 3 lata temu od Grzesika, wiec postaram się go pociagnąc za język (Grzesika, nie skrzyp ). Posadziłam go w dwóch miejscach - na skraju hostowiska i w wodzie. W obu tych miejscach świetnie daje sobie radę, powiedziałabym nawet, że moja piaszczystą glebe pokochał i ruszył na wedrówkę. Wybija mi miedzy hostami, na ścieżkach i gdzie tylko się da. Nie przeszkadza mi (póki co), więc go nie uwięziłam w donicy, jak Bez. Ma swój urok, choć faktycznie, w małych ogrodach może być kłopotliwy.

W ostatnim roku wyruszył na podbój dzikiej części działki



.

Skrzyp olbrzymi (Equisetum telmateia)

Bardzo spodobał mi się skrzyp olbrzymi w Wojsławicach, jednak widząc jak panoszy się zwykły gatunek w moim ogrodzie to na rabacie bym go nie posadził. Zachwyt na odległość jednak pozostał.

fot. 24.05.2020

Skrzyp zimowy dzisiaj . Dwie odmiany kupione w Sadzawce , drugi sezon u mnie . Rozłazi się wszędzie




Beata

Beatko, dostałam skrzyp w 2014 roku. Na początku było pięknie i nawet zabawnie, gdy pokazywał się tam i tu. Nie przeszkadzał mi, póki nie zaczęłam go znajdować dosłownie wszędzie, nawet w odległości ok 10-15 metrów od miejsc, gdzie był posadzony. W każdej hoście, pod kamieniami oczka, w każdej paproci..., Dopiero po kilku latach pokazał swoje macki rozpełzając się niewidocznie pod ziemią. Kilka postów wyżej pokazałam jego marsz ku rzece, ale to czubek góry lodowej.

3 lata temu stwierdziłam, że to jednak zbyt agresywny potwór. Od tej pory z nim walczę, ale to ciężkie starcie, bo wybierając ziemię na 65 cm pod nowe rabaty, widziałam jego korzenie schodzące jeszcze bardziej w dół. Z własnego doświadczenie wiem, że nic nie daje uwięzienie go w donicy, bo kłącza swobodnie wychodzą przez dziurki a każdy węzeł zawiązany poza donicą owocuje następnymi i następnymi.... Umieszczony w oczku przebił folię.

Nie wolno go też po wyrwaniu rzucać do kompostu, trzeba spalić, bo nawet małe kawałki międzywęźli spowodują, ze odbije.

Zastanówcie się nad uprawą tej rośliny, bo nawet ja, która mam duży ogród w pewnym momencie poczułam się bezsilna. Powinnam była napisać ostrzeżenie trochę wcześniej, ale wypadło mi z głowy.

Dzięki dziewczyny za ostrzeżenia
Wiosną miałam zamiar posadzić skrzyp w strefie przybrzeżnej nowo powstałego stawu. Dobrze, że zdążyłam się doinformować, uff !!!

Zapewne szybkość, z jaką się rozprzestrzenia, zależy w dużej mierze od rodzaju gleby.
Na moich piachach skrzyp rozszalał się po 3 latach, być może na glebach cięższych będzie to trwało dłużej, ale trudniej będzie się go pozbyć.

U mnie skrzyp rozłazi się w zastraszającym tempie. Rabatki liliowcowe to już wyglądają jak w Wojsławicach (na fotkach Wojtka) poprzerastane skrzypem. Tragedia!
Próbuję z nim walczyć przesadzając rośliny i czyszcząc ich korzenie nawet z malusieńkich korzonków skrzypu a "opróżnione" miejsce mocno spryskuję Orkanem i to o dwa razy większym stężeniu. Jest to jednak walka prawie jak z przysłowiowymi wiatrakami. W miejscach gdzie nie mogę opryskać dużym opryskiwaczem to stosuję malutkie i opryskuję z bliska tylko skrzyp . A dodatkowo oprócz skrzypu to wlazł mi jeszcze wątrobowiec i jakaś trawa (nie perz), która potrafi wysiać się i cztery razy w roku .
Najgorzej to próbować zaoszczędzić. Parę lat temu połaszczyłam się i kupiłam trochę tańszą ziemię. I teraz mam skrzyp, wątrobowca, koniczynki, tę rozsiewającą się trawę, jakieś ostowate i całe mnóstwo takich, których nigdy nie miałam .