Kosmatka olbrzymia
Luzula sylvatica

syn. Luzula maxima
ang. Greater Wood Rush

Należąca do rodziny sitowatych (Juncaceae) jest byliną występującą w stanie naturalnym na Kaukazie i w górskich obszarach Europy, w tym i w Polsce. Możemy się na nią natknąć zarówno w Sudetach, Karpatach, oraz na Roztoczu.

Nie bez powodu nosi nazwę 'olbrzymia', w dobrych warunkach potrafi osiągnąć wysokość 80- 100 cm, ale w naszych warunkach klimatycznych, raczej nie widuje się takich wielkich roślin. Dzięki mocnemu kłączu wytwarzającemu rozłogi, łatwo i dość szybko tworzy spore kępy, nie będąc przy tym rośliną agresywną, która zawłaszcza sobie ogród kawałek po kawałku. Jej połyskujące, zielone i owłosione liście osiągają szerokość 10-12 mm i są częściowo zimozielone, w zależności od stanowiska i warunków zimowych. Kwiaty są luźnymi wiechami, złożonymi z kolejno rozgałęziających się łodyżek, na których pojawia się kilka ( najczęściej 3-5) niepozornych kwiatów. Małe, ciemnobrązowe nasionka zebrane są w podłużnej torebce a sprzymierzeńcem w ich rozsiewaniu są mrówki. Jak to bywa u sporej części roślin, nasiona posiadają elajosom -ciałko mrówcze- czyli tłusty wyrostek lubiany przez mrówki. Po zjedzeniu pożywnego ciałka, mrówki wyrzucają nasiona z mrowiska i w ten sposób siewki luzuli mogą pojawiać się w sporej odległości od rośliny matecznej.

Na rycinie 'Deutschlands Flora in Abbildungen' Johanna Georga Sturma, wydanej w 1796 r


żródło: wolne zasoby Wikipedii

W uprawie ogrodowej nie nastręcza żadnych kłopotów. Świetnie przystosowuje się do odczyny podłoża - urośnie w zasadowej i kwaśnej glebie. W zasadzie woli półcień, ale i na słońcu świetnie sobie poradzi. Może rosnąć na skrajnie suchym stanowisku ( czasem listki mogą ciut zaschnąć na końcach), ale zimą nie lubi zbyt wilgotno mieć w nogach - stanie w kałuży wody, to nie dla niej. Kępy od środka brązowieją i wygniwają. Nie wymaga zabezpieczania na okres zimowy, chyba, że zima jest skrajnie mroźna i bezśnieżna.Polecana do uprawy w strefach 4-9.

Ze względu na to, iż kosmatka powiększa kępę dzięki rozłogom, także jej rozmnażanie przez dzielenie kęp jest dziecinnie łatwe i nie wymaga żadnych skomplikowanych zabiegów.

Oprócz zielonolistnej kosmatki - gatunku, w ogrodach uprawiana jest także popularna odmiana o żółtych liściach " Solar Flair', oraz inne, odmiennie wybawione kultiwary:'Taggard's Cream' o białych młodych przyrostach, które w miarę upływu sezonu zielenieją, czy 'Aureomarginata (syn.Marginata) o kremowych marginesach.

Luzula sylvatica w ogrodzie Andrzeja



Zółtolistna, dość jaskrawa odmiana 'Solar Flair', czyli Luzula sylvatica Aurea



.

Kosmatka 'Solar Flair'

Luzula sylvatica Aurea

Ta niezbyt wielka - w porównaniu z rozplenicami, czy miskantami - kosmatka, bywa nazywana 'rośliną ostatniej szansy', gdyż świetnie sprawdza się tam, gdzie innym roslinom ciężko jest przezyć. Urośnie na trudnych stanowiskach o słabych glebach, w gąszczach dość zaborczych roślin a nawet w pełnym cieniu. Nie tylko daje radę w takich właśnie miejscach przetrwać, ale jaskrawo zdaje sie krzyczeć 'Jestem tu !' . Nie lubi tylko palącego słońca i przed nim należy ją chronić, natomiast stanowiska wschodnie, zachodnie i północne będą dla niej jak najbardziej odpowiednie.

Potrzebuje cienia, by się wybarwić na jaskrawożółty kolor, gdy rośnie na zbyt słonecznym stanowisku, jej liście zielenieją




Jej sztywne, żółtopomarańczowe liście zwieszając się w dół, tworzą zgrabne, zwarte kępy które nie dają się nie zauważyć, mimo mikrego dość wzrostu 25 cm . O szerokości kępy, decydujemy zazwyczaj my, odbierając sadzonki . Wydaje mi się, że rośliny do rozpiętości 40 cm, wyglądają najładniej.
Polecana jest jako świetna , sprawdzona roślina do zadarniania cienistych powierzchni, na obwódki i kompozycji z ciemniejszymi roślinami. Zimozielone liście 'Solar Flair' , będą cieszyć nawet zimą. Cała pielęgnacja tej kosmatki sprowadza się do usunięcia zbrązowiałych zimą liści, aby nie szpeciły kępy, gdy rośliny ruszą wiosną z produkcją nowych.

Dla mnie, to najbardziej chyba rozpowszechniona roślina towarzysząca hostom i paprociom. Mam ją namnożoną w sporej ilości, bo jej mnożenie nie sprawia kłopotu - ot, dzielę kępę na sadzonki i wsadzam w glebę. Widać ją na wielu moich zdjęciach w tle innych roślin









.

Kosmatka 'Marginata'
Luzula sylvatica 'Marginata'

Rzeczywiście, trawa, która zniesie właściwie wszystko i jest doskonałym wypełniaczem w trudnych miejscach. Przy tym, jest naprawdę ładna i nadaje naturalnego uroku nie tylko cienistym zakątkom ale i różanym rabatom
Zdjęcia jeszcze zimne , z dzisiejszego poranka

Beato, nie mam odmiany Marginata. Czy też się tak szybko namnaża?

Kosmatka 'Solar Flair' z kwiatostanami 11.04.2016r





.

Namnaża się z prędkością światła, Polu. Ja nie mam "Solar Flair", tak że teges

Znalazłam jeszcze zdjęcie kwitnącej sadzonki 'Marginaty'

Poll napisał: Polu, super zestawienie .
Piszesz, że rozrasta się rozłogami, ale nie jest inwazyjna. W jakiej odległości od kępy pojawiają się rozłogi?

A tak nawiasem mówiąc, to nie mam żadnej z nich .
Czy mogłabym się dopisać do obydwu list ? Może znalazłoby się coś na wymianę i w moim ogrodzie ?

Edytko, to prawda... Kosmatka nie jest agresywna - widać to chyba na każdym zdjęciu a szczególnie na zdjęciu Andrzeja w pierwszym poście. Rozłogi są krótkie i każde następne 'serce' rośliny wyrasta w obrębie kępy. Zazwyczaj dzielę sadzonki na takie, które mają 2-3 serca - na zdjęciu widać świeżo posadzoną w tle nerecznicy mocnej Insubrica





Te, które widać na zdjęciach murku z paprotkami, to kępy 4-letnie







Na tym stanowisku mają nieco zbyt dużo słońca , więc nie są tak jaskrawożółte, jak w większym cieniu. Widać jednak, że nie rozlazły się a tworzą coraz to większą kępe.

Bardzo ładnie, jaskrawo, wybarwia się zimą




.

Luzule, jak zawsze niezawodne - ani jedna kępa nie zmarniała tej zimy. Poczekam jeszcze troszkę i wytnę te nieco zbrązowiałe liście...To znaczy, nie robie tego tak delikatnie łapię za grzywę i trach

Luzula "Solar Flair" po zimie (zimowała bez jakichkolwiek zabezpieczeń)





Tak na marginesie, to jestem szczęśliwa, że istnieje taka żółta trawa, która potrafi rosnąć w cieniu a nawet tego cienia potrzebuje, by nieźle wyglądać. Próbowałam uprawy różnych traw na hostowiskach np kłosownicy leśnej ( jak to napisał Paweł, chyba Bóg mnie opuścił, gdy ją sadziłam ), ale miały więcej wad, niż zalet i zawsze sprawiały jakieś kłopoty. Tylko ta luzula i hakonechloe są bezproblemowe i nadają nieco lekkości hościano-paprocianym nasadzeniom.

.

Kosmatka olbrzymia 'Taggart's Cream'
Luzula sylvatica 'Taggart's Cream'

wysokość kępy liści: 0,30 m
Liście białe wiosną, stopniowo przechodzą w tonacje kremowe a następnie żółte z zielonymi obrzeżeniami i jasnozielonymi refleksami by finalnie całkowicie zzielenieć, zimozielone.
Gleby ubogie do żyznych, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne do wilgotnych.
Stanowiska od słonecznego do zacienionego.
Zastosowanie ogrody skalne, kompozycje rabatowe, ogrody leśne.
Rozmnażanie wiosną podział rozrośniętych kęp.

W marcu wygląda tak , gdy zaczne intensywniej rosnąć wstawię następne zdjęcie, jedna z ciekawszych odmian tego gatunku.



Już wznowiła wzrost co widać po pierwszych oznakach zmiany zabarwienia młodych liści

Luzula sylvatica, również gatunek, jak w poście Konrada. Rosnie u mnie od wielu lat...Wiedziałam, że gdzies jest, al e znaleźć nie mogłam Okazało się, że wysadziłam ja za skalna górką, pod jakieś płożace iglaki.Roslina z rodzaju "wysadzisz, samo rośnie'. Niepodlewana, nieczyszczona , odporna, jak licho. Zero wymagań.Nie rozłazi się, trzyma się kępy.





Akurat zakwitła



Musze ją przenieść, choć fragment, jesli są zainteresowani, przywiozę na zlot.,
.

Jednak się sieje, wracając do gatunku rzecz jasna

Kosmatka olbrzymia 'Marginata' (Luzula sylvatica)

Luzula sylvatica "Taggart`s cream", nabytek z Wojsławic
Najmłodsze przyrosty są białokremowe. Oczywiście, już jej odskubałam jeden, żeby miała motywację do przyrostu

Moją kosmatkę 'Marginata' od Beatki przedstawię za kilka dni a tymczasem kosmatka olbrzymia Aurea (Solar Flair) w lipcowych barwach


fot.07.07.2017r
.

Kosmatka 'Marginata' (Luzula sylvatica), pochodząca z podziału rośliny Beaty, trafiła na półcieniste stanowisko, gdzie towarzyszy wietlicom i hostom.





edit: ta sama sadzonka kosmatki 'Marginata' po niespełna dwóch miesiącach...





Od czasu zlotu podwoiła swoją objetośc, więc odjełam od niej dwie jednosercowe sadzonki po posadziłam blisko mojej rośliny matecznej. Wszystkie rosną więc blisko siebie, bo marzy mi się wodospadzik z tej kosmatki.
.

.

Luzula sylvatica 'Wintergold' u mnie na stanowisku półcienistym, wystawa zachodnia

Zdj. 1.10.2017

Będąc w Warszawie, kupiłam Luzula sylvatica 'Surprise, o której czasem pisze się, iż jest kosmatka mieszańcową - hybride. Ma bardzo kontrastowe wybarwienie, ale ciekawa jestem, jak rośnie. Ktoś z zielonozakręconych ją uprawia?

Polu a co chcesz wiedzieć ?

Na przykład to, czy ma tak świetne tempo przyrastania, jak 'Solar Flair', czy nie rewersuje, tracąc te kontrastowe barwy...