> Ilustrowany, alfabetyczny wykaz odmian lilii


Zaliczana jest do rodziny liliowatych – Liliaceae. Wszyscy przedstawiciele rodziny liliowatych w warunkach naturalnych występują tylko i wyłącznie na półkuli północnej. Północną granicą występowania lilii jest Kamczatka i Centralna Syberia a południową – Filipiny.
Ze względu na obszar naturalnego występowania lilie możemy podzielić na trzy zasadnicze grupy:
1) europejska i zachodnioazjatycka,
2) wschodnioazjatycka,
3) amerykańska.

1) Lilie pierwszej grupy (europejskiej i zachodnioazjatyckiej) można powiedzieć, że będą dobrze rosły wszędzie. Tolerują cięższe gleby i odczyn lekko kwaśny (pH 6,5) lub obojętny (pH 7), a nawet lekko zasadowy (pH>7).
2) Lilie drugiej grupy (wschodnioazjatyckiej) rosnące naturalnie na wyspach japońskich i w dolinach chińskich rzek preferują gleby o odczynie kwaśnym (poniżej pH 6,5) lub obojętnym (pH 7). Do tej grupy należy przeważająca ilość gatunków lilii.
3) Lilie trzeciej grupy – północnoamerykańskie w zasadzie w sposób naturalny nie krzyżują się z liliami z innych rejonów geograficznych i w większości dobrze rosną na glebach o odczynie kwaśnym (poniżej pH 6,5).

Z czystych gatunków botanicznych lilii w uprawie znajduje się tylko kilka. Są to m.in.:

• Lilium bulbiferum – lilia bulwkowata (smolinos). W naszych warunkach całkowicie wytrzymała na mrozy. Podłoże obojętne, lekko kwaśne lub lekko zasadowe.
• Lilium candidum – lilia biała. W naszych warunkach całkowicie wytrzymała na mrozy, wymaga tylko lekkiego przykrycia liśćmi lub słomą na zimę. Cebule sadzi się płytko, tuż pod powierzchnią gleby. Roślina wytwarza zimujące liście odziomkowe. Stanowisko słoneczne, podłoże wapienne, w innym nie zakwitnie.
• Lilium regale – lilia królewska. W naszych warunkach prawie całkowicie wytrzymała na mrozy, wymaga tylko lekkiego przykrycia liśćmi lub słomą na zimę. Podłoże obojętne lub lekko wapienne.
• Lilium pumilum – lilia drobna – mrozoodporność jw.; gleba wapienna.
• Lilium tigrinum – lilia tygrysia – mrozoodporność jw.; podłoże lekko wapienne lub obojętne.
• Lilium henryi – lilia Henry’ego – mrozoodporność jw.; wymaga gleby wapiennej.
• Lilium hansonii – lilia Hansona – mrozoodporność jw.; wymaga gleby wapiennej.
• Lilium davidii – lilia Davida – mrozoodporność jw.; gleba o odczynie obojętnym;
• Lilium pardalinum – lilia lamparcia – mrozoodporność wystarczająca; wymaga gleby kwaśnej, wilgotnej latem i suchej zimą.
• Lilium canadense – lilia kanadyjska – mrozoodporność wystarczająca; wymaga gleby kwaśnej, wilgotnej latem i suchej zimą.
• Lilium speciosum – lilia wspaniała (Uchida) – wymaga starannego przykrywania na zimę, w przeciwnym razie wymarza; podłoże kwaśne.
• Lilium auratum – lilia pozłacana. Uprawiana w naszym klimacie tylko w szklarni, ponieważ wymarza; podłoże kwaśne.

Współcześnie uprawiane są mieszańce, ale informacje jak je uprawiać możemy oprzeć na pochodzeniu ich rodziców.

Rodzaj lilia to około 140 gatunków. Ze względu na ogromną ilość mieszańców międzygrupowych i międzygatunkowych hodowcy stworzyli ich ogrodniczą klasyfikację.
Wyodrębnionych zostało dziewięć następujących grup lilii ogrodowych:
1. Mieszańce azjatyckie
2. Mieszańce martagon (l. złotogłów)
3. Mieszańce candidum
4. Mieszańce amerykańskie
5. Mieszańce longiflorum (długokwiatowe)
6. Mieszańce trąbkowe
7. Mieszańce orientalne
8. Mieszańce nie zaszeregowane do powyższych grup.
9. Gatunki i ich odmiany botaniczne nie zaszeregowane do żadnej innej grupy.

Może warto tu wspomnieć, że roślina sprzedawana u nas pod nazwą Lilia Himalajska (Cardiocrinum giganteum) należy do rodziny liliowatych, ale nie jest lilią tylko należy do rodzaju Cardiocrinum, roślin występujących w Azji.

Charakterystyka grup
I. Mieszańce azjatyckie
Odmiany zaliczane do tej grupy uzyskano w wyniku krzyżowania licznych gatunków występujących głównie w Azji – m.in. L. tigrinum, L. davidii, L. concolor, L. bulbiferum, L. hollandicum, L. maculatum.
Są najczęściej uprawianą grupą lilii obok mieszańców trąbkowych. Odporne na choroby, nie mają wymagań co do podłoża, potrafią zaadaptować się do każdych warunków. W naszym klimacie są całkowicie mrozoodporne.
Grupę tych lilii ze względu na budowę kwiatu dzielimy na trzy grupy:
1a – o kwiatach wzniesionych – kielichowych
1b – o kwiatach skierowanych na boki – tarczowych
1c – o kwiatach zwieszonych i działkach turbanowato wygiętych.

II. Mieszańce martagon (l. złotogłów)
Pochodzą zasadniczo od dwóch gatunków – Llilium martagon i Lilium hansonii. W naszych warunkach całkowicie mrozoodporne. Podłoże zasadowe lub obojętne.

III. Mieszańce candidum
Wyhodowane w wyniku krzyżowania L. candidum i L. chakedonicum oraz ich mieszańca L. x testaceum. Są to najstarsze historyczne lilie; podłoże zasadowe.

IV. Mieszańce amerykańskie
Wyhodowane w wyniku krzyżowania gatunków amerykańskich: L. canadense, L. kellogii, L. parryi i L. pardalinum. Wymagają stanowisk półcienistych i kwaśnego podłoża.

V. Mieszańce longiflorum (długokwiatowe)
Powstały z krzyżowania trzech podobnych gatunków: L. formosanum, L. longiflorum i L. philippinense. Są podatne na wirusy. Żadna z tych lilii nie zimuje u nas w gruncie, wymagają kwaśnego podłoża.
W obrębie tych mieszańców powstają także krzyżówki z odmianami azjatyckimi, które wprowadzają do tej grupy kolor kwiatu inny niż biały. Grupa tych mieszańców jest oznaczana symbolem LA.

VI. Mieszańce trąbkowe
To wiele odmian i mieszańców powstałych w wyniku krzyżowania L. regale, L. sargentiae, L. leucanthum, L. sulphureum oraz L. henryi.
Mieszańce trąbkowe obok azjatyckich należą do najczęściej uprawianych lilii. Charakteryzują się dużą odpornością na choroby, silnym wzrostem i obfitym kwitnieniem. Mieszańce trąbkowe najlepiej rosną na glebie o odczynie obojętnym lub lekko zasadowym, w miejscu słonecznym lub półcienistym. Wymagają tylko lekkiego przykrycia liśćmi lub słomą na zimę. Dobrze jest chronić młode pędy przed wiosennymi przymrozkami.
Ze względu na budowę kwiatu mieszańce trąbkowe podzielono na 4 podgrupy:
6a – trąbkowe kwiaty w kształcie lejka, działki długie i wąskie,
6b – trąbkowe kwiaty o długich działkach rozwartych na kształt kielicha,
6c – trąbkowe kwiaty o dzwonkowatym kształcie, wyraźnie skierowane ku dołowi,
6d – trąbkowe kwiaty, których działki są szeroko rozwarte na kształt gwiazdy.

VII. Mieszańce orientalne
Powstały z krzyżowania gatunków głównie z obszaru Chin i Japonii takich jak: L. auratum, L. speciosum, L. japonicum, L. rubellum oraz L. henryi. Lilie te są małoodporne lub nieodporne na mróz. Rozwiązaniem jest ich bardzo dobre okrycie lub przechowywanie przez okres zimy np. w trocinach, w pomieszczeniu o temp. nie niższej niż 2°C.
Ze względu na budowę kwiatu mieszańce orientalne podzielono na 4 podgrupy:
7a – kwiaty o długich działkach i kształcie trąbki,
7b – kwiaty o działkach szeroko rozwartych na kształt czarki,
7c – kwiaty o działkach szeroko rozwartych, płaskich,
7d – kwiaty o działkach silnie wywiniętych do tyłu.

VIII. Mieszańce nie zaszeregowane do powyższych grup
Powstały w wyniku krzyżowań międzygrupowych. Na przykład LA - grupy Mieszańce Longiflorum x Mieszańce azjatyckie (również gatunków kaukaskich). Wyróżniają się dużą zdrowotnością i są odporne na surowe zimy.
Dzięki metodzie in vitro otrzymano mieszańce:
LA Hybrids (Longiflorum x Asiatics),
OT Orienpets (Oriental x Trumpet),
AA Asiapets (Aurelian x Asiatic),
OA Oriental x Asiatic,
TL Longipets (Trumpet x Longiflorum),
LO Longiflorum x Orientals.

IX. Gatunki botaniczne (naturalnie występujące gatunki lilii) oraz wszystkie inne mieszańce nie zaszeregowane do żadnej innej grupy

Przed chwilą podziwiałam zdjęcia pięknej lilii Big Brother, którą opisała nam Beata.... W związku z tym mam pytanie, bo nie bardzo się znam...

Zakładam, iż w handlu są cebule przyzwoitej wielkości, ale ile lat muszą spędzić w ziemi i przyrastać, by dały taki spektakularny efekt wspaniałego, 2-metrowego wieszaka pełnego wielkich kwiatów?

Zależy oczywiście od wielkości cebul, ale zwykle w 2 roku od posadzenia. Tak było u mnie. Oczywiście, w 3 roku, jak mają dobre warunki to już z nich na 100% są pełne wieszaki.
W pierwszym roku ludzie się często zniechęcają i wątpią, czy kupili tę lilię, która była na zdjęciu. Jeśli kwiat ma odpowiedni kształt i kolor, to znaczy, że tak. Trzeba zaczekać rok. Po przesadzeniu też. Jeśli się cebulę wykopuje to nie dajemy takiej lilii szansy na stanie się wieszakiem. lilie OT przesadzamy rzadziej niż inne (co 5-8 lat), dlatego nie sadźmy ich gęsto.

Tyle lat w jednym miejscu daje rzeczywiście ładne efekty, pod warunkiem że w międzyczasie cebule nie wyparują i nie chodzi mi o działalność podziemną tylko o najzwyklejsze zaniknięcie marnej jakości cebul.
Sadzę lilie po 2 cebule pomiędzy różami a w tym roku mam chyba więcej przerw niż rosnących lilii,a to już jesienią uzupełniałam niektóre wcześniej opustoszałe miejscówki.
Powiem krótko - ten świat schodzi na psy nie obrażając wiernych psów.

edulkot napisał:
Ta zima, choć wydawała nam się świetną dla roślin, u mnie zaowocowała wypadnięciem sporej ilości traw - głownie rozplenic i miskantów. Zauważyłam też,że brakuje sporej ilości lilii Tiger Babies. W ubiegłym roku miałam ich gąszcz a w tym ...tylko 2 łodygi. Może wiec przyczyna tkwi w zbyt dużej wilgotności? Tiger Babies rosły przecież kilka lat w tym miejscu Ziemia u mnie jednakowo wszędzie przepuszczalna, zastoiny wodne się nie tworzą... Nie wiem, co mam o tym sądzić, bo (prawdopodobne) 'Pearl Jennifer' pięknie, gęsto wyszły i mają wiele kwiatów.

Słyszałam, taką teorię i się do niej również skłaniam, że nie tyle zima, co przedwiośnie było zabójcze dla cebul. U mnie też są bardzo duże straty, choć ziemię mam lekką. Wygląda to mniej więcej tak: zima była łagodna, cebule mogły więc rozpocząć dość wcześnie utajoną wegetację i wtedy było kilka dni przymrozków - zabójczych dla rozhartowanych cebul (różnych, nie tylko lilii). U mnie największe straty w cebulach wcześnie kwitnących.

Tiger Babies zakwitła mi tylko raz w pierwszym roku po zakupie i od tego czasu już jej nie widziałam.
U nas przymrozki były późno jak wszystkie cebulowe już wychylały nosy i wcale nie ucierpiały z tego powodu. Tych co teraz nie ma nie było już i wtedy.
Pierwszą sesję zdjęciową robiła 25 kwietnia i właśnie tym których nie było czyli tylko znaczniki mam na zdjęciach.

Moja teoria to zbyt słaba jakość cebul, czasami przychodzą już z wyraźnymi śladami chorób i nie ma się co dziwić, że z czasem już ich nie ma.
Co prawda niektóre później coś tam wypuściły ale to są tylko same liche liście bez jakichkolwiek oznak najmniejszego pączusia.
W czerwcu co niektóre 'znaczniki łącznie z ziemią wykopywałam' czyli usiłowałam tam coś znaleźć ale jak coś było to tylko resztki gnijących cebul, przeważnie nie było nawet śladu po cebuli.

Do teorii spiskowych a konkretnie wygniwania cebul dołączam się i ja - wszystkie azjatki (prócz jednej) wygniły.
Orienpety i orientalne też poginęły. Ale.....
Dzisiaj musiałem przesadzić pierwiosnka, i chciałem wsadzić go na miejsce gdzie rok temu szumiały lilie orientalne. Postanowiłem trochę przekopać ziemię, i ........ znalazłem piękną, ogromną cebulę lilii która nie wyrosła.
Nie zdziwiłbym się gdybym znalazł resztki łusek, ale całą, zdrową cebulę o tej porze która nawet stożka wzrostu nie wypuściła?
Korzeni praktycznie nie miała.
Nie chciało mi się sprawdzać innych cebul, ale chyba w sobotę to zrobię......

Ja Leszku miałam to samo z nie tylko z liliami, ale też z narcyzami i szachownicami. Jak robiłam porządki w ziemi to wykopywałam cebule bez kiełków. Dlatego mówiłam, że one zbyt wcześnie rozpoczęły cichą wegetację - poszło trochę soków, które rozsadziły komórki od środka. Oczywiście mogę gadać bzdury. Na wiosnę wyjmowałam mokre cebule szachownic. Nie zgniłe, tylko mokre. Nic z tego nie wyszło.
Jeśli cebula wydaje się w dobrej kondycji, to ja wsadź do ziemi. Wyrzucić zawsze zdążysz.

Edit: Co ja gadam, co ja gadam... już mi na głowę się rzuciło.
Prawda jest jednak taka, że nowo posadzone cebule, nie zasiedziałe, raczej przetrwały.