U większości paproci rozmnażających się przez zarodniki możemy obserwować je pod backiem, czyli spodnią stroną liści.

Zarodnie pod backiem liści: języcznik (Asplenium scolopendrium)



Dryopyeris affinis 'Mapplebeck'



Są jednak i takie paprocie, które odznaczają się ich dwupostaciowością. Oznacza to, że roślina produkuje dwa rodzaje liści, występujące oddzielne i spełniające zupełnie inne role.


Trofofile , których nazwa ma grecki rodowód pochodzący od słów: trophé = pożywienie, phýllon = liść, które u niektórych gatunków mogą osiągać nawet wysokość 150cm, mają za zadanie zaopatrywać roślinę w substancje odżywcze - pełnią więc role asymilacyjną.


Drugiego rodzaju liście - sporofile (zazwyczaj do 60 cm ) mają wyłącznie znaczenie rozrodcze - wytwarzają zarodniki.
Słowo sporofil, jest greckiego pochodzenia i jest zlepkiem słów spóros = nasienie + phýllon = liść i oznacza ni mniej, ni więcej a liść nasienny, czyli zarodnionośny.

Co rok możemy obserwować sporofile naszych paproci i podglądaać, jak zarodnie brązowieją, stając się na tyle dojrzałe, aby być gotowymi do wysiewu swojej zawartości a tym samym przedłużenia gatunku. Każdy z gatunków prezentuje je zupełnie odmiennie, np. u Matteuccia struthiopteris (Pióropusznika strusiego) i Onoclea sensibilis (Onoklei wrażliwej), sporofile wyrastają zupełnie oddzielne, choć w obrębie tworzonej kępy, zaś u Osmunda regalis (Długosza królewskiego), przekształca się w skupisko zarodni, górny odcinek liścia asymilacyjnego. Spójrzcie... czy nie są na swój sposób piękne?

Onoclea wrażliwa - liśc asymilacjjny




...i sporofil uchwycony w grudniu



Blechnum spicant - sporofile





Matteuccia struthiopteris - sporofile otoczone trofofilami



Osmunda lancea sporofile rozwijające się i już dojrzałe

Sporofile i trofofile podrzenia (Blechnum spicant). Trofofile są zielone, niższe i' wykładające się' na zewnątrz, zaś zarodnionośne sporofile są sporo wyższe, szkieletowe i wzniesione ku górze (fot.21.11.2016r)







liście zarodnionośne

Liści asymilacyjnych pióropusznika strusiego (Matteuccia struthiopteris) już nie ma, ale teraz możemy podziwiać brązowe sporofile wyglądające, jak grubo plecione warkocze. Pięknie wyglądają w wazonie





.

Tu któryś z długoszy Osmunda
Sporofile na tle trofofili

Matteuccia orientalis, pierwsze sporofile




fot.15.08.2017r
.

Osmunda regalis ze sporofilami
.

.

Zimowy widok z kolejnego sezonu- wyprostowane i sztywne sporofile pióropusznika strusiego. Otaczające je trotofile uschły i połamane leżą bezładnie a one czarują


fot.09.02.2018r
.

Sporofile pióropusznika wschodniego

Czy paproć musi osiągnąć pewną dojrzałość a zatem mieć swoje latka, by wytwarzać obie postacie liści? Czy też chodzi tu o zaakceptowanie stanowiska/ środowiska, w którym rośnie?

Pytam, bo dopiero w tym roku po raz pierwszy udało mi się zaobserwować sporofile u Blechnum penna-marina a mam tę paproć już od 8 sezonów... z tym że po drodze zdarzyły jej się i liczne przenosiny, i podział, i wymarznięcie jednej z kęp... na obecnym stanowisku rośnie od jesieni 2019

Zdjęcia z 29.06.2022



Rzeczone sporofile podrzenia nadmorskiego... całe 3

W kwestii językowej: czy w tytule nie ma literówki? czy to nie powinny być trofofile?

Tak, Doroto jest literówka. Poprawimy .
Moniko, z tego co zaobserwowałem to np. u Osmundy takie liście ukazują się u większych egzemplarzy. Podobnie u pióropusznika Specjalnie nie napisałem starsze, bo wielkość często bardziej zależy od warunków a nie czasu.
U mnie Blechnum penna-marina ogólnie źle rośnie ponieważ nie mam kwaśnego podłoża, ale liście zarodnionośne wytworzyła już w drugim roku. Zastanawialiśmy się nawet czy roślina w gorszych warunkach nie broni się w ten sposób ?
Prawdopodobnie zależy to od kilku czynników i od gatunku.