Bażyna czarna
Empetrum nigrum
krzewinka z rodziny wrzosowatych (
Ericaceae)
Środowisko naturalne: obszary o klimacie arktycznym i umiarkowanym w Europie, Azji i Ameryce Północnej... w Polsce występuje przede wszystkim w północnej części kraju nad morzem, głównie w borze bażynowym i na torfowiskach, poza tym w Sudetach i Karpatach.
Pokrój: krzewinka luźnokępkowa, o wiotkich, silnie rozgałęzionych pędach, osiągających zwykle do około 1 m długości
Pędy: młode wznoszące się, czerwonawe, nagie lub rzadko gruczołowato owłosione... starsze pokładające się, o łuszczącej się korze, czerwonobrunatne
Siła wzrostu: może osiągać do 0,50 m wysokości, ale zwykle jest niższa
Liście: igiełkowe... skrętoległe i gęste, czasem okółkowe... krótkoogonkowe, skórzaste, zawsze zielone, błyszczące... bardzo silnie podwinięte na brzegu... młode nieco gruczołkowane, starsze nagie
Kwiaty: zwykle jednopłciowe... rosną na krótkich szypułkach w kątach liści w szczytowych partiach pędów... na roślinach z kwiatami żeńskimi na jednym pędzie występuje około 6 kwiatów, na pędach roślin z kwiatami męskimi kwiaty są bardziej liczne... płatki kwiatów męskich są różowe, żeńskich czerwone... kwitną między kwietniem a czerwcem
Owoce: kuliste, czarne, mięsiste i soczyste jagody, przypominające owoce borówki amerykańskiej, o średnicy do 7–8 mm... jadalne, lepsze w smaku stają się po przymrozkach... stanowią dobre źródło antocyjanów
Mrozoodporność: pełna
Wymagania: może rosnąć na bardzo różnych glebach, o różnym odczynie, ale preferuje glebę lekką, średnio próchniczną i kwaśną zaś stanowisko słoneczne lub tylko lekko zacienione
Uwagi:
- w Polsce znajduje się na liście roślin zagrożonych całkowitym wyginięciem i jest
objęta ochroną gatunkową!
-
roślina lecznicza... napary i odwary z owoców lub ziela bażyny czarnej działają moczopędnie i przeciwkamiczo, rozkruszają złogi moczowe, oczyszczają układ moczowy z bakterii, piasku moczowego i kryształków kwasu moczowego, także hamują stany zapalne w przewodzie pokarmowym, obniżają poziom cukru we krwi oraz łagodzą objawy niestrawności, choroby wrzodowej i zespołu jelita drażliwego
Odmiany:
-
'Bernstein' o liściach latem żółto zielonych, a jesienią i zimą brązowo żółtych
-
'Ireland' o liściach zielonych, lecz bardziej kompaktowa w formie
-
'Zitronella' o liściach latem cytrynowożółto zielonych, jesienią i zimą pomarańczowo brązowych... o delikatniejszych gałązkach i bardziej rozpostarta niż 'Bernstein'
Bażyna czarna w środowisku naturalnym w lasach Półwyspu Helskiego... zdjęcie z
24.07.2016