> Alfabetyczny wykaz roślin cebulowych i bulwiastych
> Ilustrowany wykaz grup i odmian tulipanów
Tulipan (Tulipa)
Hejka!
Tulipan nie jedno ma imię, malutkie „dzikie” tulipki i olbrzymie rośliny o fantazyjnie ubarwionych i postrzępionych płatkach to jeden rodzaj. Do ogrodów trafiły dawno temu, gdzieś koło X wieku zaczęto je uprawiać w ogrodach Persji (tulipany w naturze występują w części wschodniej basenu Morza śródziemnego i na terenie tzw. Azji Przedniej). Jednak prawdziwą ogrodową karierę rozpoczęły na sułtańskim dworze w Imperium Osmańskim. Sułtan Ahmed III wręcz zatulipanował swoje ogrody. To właśnie w Stambule po raz pierwszy doczekano się samoistnych krzyżówek tych roślin. Dyplomaci z krajów chrześcijańskich podzielali tureckie zamiłowanie do urody tulipanów, więc rośliny dość szybko znalazły się w Zachodniej Europie. Za datę najwcześniejszą związaną z europejską karierą tulipana uchodzi rok 1554, kiedy tulipany zostały sprowadzone do ogrodów cesarza Ferdynanda I. W 1573 roku w kwitły ogrodzie Clusjusa, a w 1594 trafiły do Lejdy w Holandii, gdzie były uprawiane w uniwersyteckim ogrodzie botanicznym. Holandia okazała się wymarzonym miejscem do uprawy tulipanów, nie tylko z powodów czysto ogrodniczych - egzotyczna jeszcze wówczas roślina stanowiła świetną lokatę kapitału i handlowano nią na amsterdamskiej giełdzie tak jak dziś handluje się papierami wartościowymi w City czy na Wall Street. Handel cebulkami tulipanowymi doprowadził do pierwszej w historii bańki spekulacyjnej (taa, niezłe ziółko z tego tulipana
), za odmianę 'Semper Augustus' w 1637 roku żądano ceny za jaką dziś kupiłoby się dom z olbrzymimi przyległościami w Hollywoodzie, a już parę lat później cebulki tulipanowe sprzedawano na kilogramy. Holendrzy jednak postanowili przerobić swoją tulipanową klęskę na wielkie tulipanowe zwycięstwo - z czym dziś na świecie kojarzy się Holandię - z uprawą tulipanów! Dobra, tyle o historii upraw, teraz trochę więcej o tulipanowej klasyfikacji. Tulipany ogrodowe (mieszańcowe) dzieli się na 15 grup:
1 tulipany pojedyncze wczesne - mają 25–30 cm, kwiaty jednobarwne lub dwubarwne z obwódką w innym kolorze. Kwiaty mają 6 płatków. Kwitną w kwietniu, nadają się do pędzenia.
2 tulipany pełne wczesne - mają 25–30 cm, kwiaty mają czasem tak dużą liczbę płatków że przypominają kwiaty pełnych peonii. Kwitną w kwietniu.
3 tulipany Triumph - rosną do 55 cm wysokości, mają sztywne pędy, kwiaty w mają matowe płatki , często obrzeżone innym kolorem. Kwitną na przełomie kwietnia i maja.
4 tulipany mieszańce Darwina - dorastają do 60 cm wysokości. Kwiaty owalne w kształcie, o lekko błyszczących jednobarwnych płatkach. Kwitną na przełomie kwietnia i maja. Prawdziwe hardcory, plenne i wytrzymałe!
5 tulipany Crispa - dorastają nawet do 65 cm wysokości. Cechą charakterystyczną są drobno postrzępione brzegi płatków. Kwiaty mogą być jednobarwne lub dwubarwne (obwódka). Kwitną na przełomie kwietnia i maja.
6 tulipany Viridiflora - mają od 30 do 50 cm wysokości, cechą charakterystyczną są zielonawe paski czy też smugi biegnące przez środek płatków. Kwitną późno, czasem w drugiej połowie maja.
7 tulipany liliokształtne - dorastają do 40-50 cm, ich kwiaty są jednobarwne lub dwubarwne (obwódki, smużki), o kielichowatym kształcie, płatki są ostro zakończone (szpic). Kwitną w maju, czasem bywają wrażliwe na wiosenne zawirowania pogodowe.
8 tulipany pojedyncze późne (tzw. Cottage) – osiągają nawet 65 cm wysokości, ich kwiaty o 6 płatkach mają piękne, często wielokolorowe wybarwienie, pędy są sztywne. Kwitną w maju, niektóre odmiany nawet w drugiej połowie maja. Cebule nadają się do pędzenia.
9 tulipany Rembrandta - dorastają do 50-60 cm, najbardziej charakterystyczna cecha to niejednolicie osmóżone płatki kwiatów. Smugi bywają więcej niż w jednym kolorze. Kwitną w połowie maja. Czasem rembrandty mylone są z zawirusowanymi (cała ta grupa pochodzi z zawirusowanych cebul) tulipanami z innych grup.
10 tulipany papuzie - mają zazwyczaj około 50 cm wysokości, płatki ich kwiatów są fantazyjnie powycinane, lekko wygięte, często wielobarwne. Kwitną w maju, często w drugiej połowie miesiąca.
11 tulipany pełne późne - dorastają do 50 cm wysokości, płatki mają bardzo gęsto upakowane, tak jak u wielopłatkowych peonii (stąd nazwa tulipany peoniowe). Kwitą w maju, czasem w drugie połowie miesiąca.
12 tulipany Kaufmanna (pochodzą od
Tulipa kaufmanniana) - mają 15–30 cm wysokości, duże kwiaty, w czystych kolorach, z dużą, trójkątną plamą na zewnętrznych płatkach oraz liście z brązowymi smugami. Kwitną bardzo wcześnie w końcówce marca i na początku kwietnia
13 tulipany Fostera (pochodzą od
Tulipa fosteriana) - osiągają 30–40 cm, kwiaty ognistoczerwone, charakterystycznie rozwarte w drugiej fazie kwitnienia, liście z wąską brunatną obwódką. Kwitną na początku kwietnia.
14 tulipany Greiga (pochodzą od
Tulipa greigii) - dorastają do 40 cm,mają duże, pofalowane liście z czerwonobrązowymi kropkami lub kreskami, kwiaty z charakterystyczną czarną, żółto obrzeżoną plamą na dnie kielicha kwiatowego oraz grube, często zabarwione na inny niż zielony, lekko owłosione pędy, Kwitną wcześnie, na przełomie marca i kwietnia.
15 pozostałe gatunki botaniczne
Tulipany lubią gleby lekkie, szybko nagrzewające się, dość bogate w składniki odżywcze. Cebule wkopujemy na jesieni, jak gleba ciężka to warto zabezpieczyć je jakimś preparatem grzybobójczym. Glebę nawozimy po posadzeniu cebul jesienią (tak przynajmniej pisze w książkach z mądrościami o tulipanach). Po wykwitnięciu tulipanów zostawiamy cebule w glebie dopóki nie zaschną liście. Potem lepiej wykopać, bo takie na przykład mokre lato może cebulom nie posłużyć - w naturze latem cebulki tulipanów mają wokół siebie suchą jak pieprz glebę. Nie wszyscy uskuteczniają coroczne wykopki, przyjęło się że cebulki tulipanów najlepiej wykopywać co trzy lata.
Pozdrówka
Tabs