Sumak octowiec
Rhus typhina

Sumaki tworzą liczny, bo składający się z ok. 200 gatunków, rodzaj występujący na wielu kontynentach - w Azji, Europie, Ameryce. Także na terenie Polski w stanie dzikim spotykamy jednego przedstawiciela (sumak octowiec/odurzający), ale jest to zadomowiony gatunek obcego pochodzenia, czyli antropofit. Przybył na nasze ziemie z Ameryki Północnej i dzięki potężnej energii rozprzestrzeniania się rozłogami korzeniowymi, oraz samosiewom, spotykamy go nie tylko w ogrodach i parkach. Obecnie uważany jest za jedną z najbardziej ekspansywnych roślin w ogrodach (zobacz: Rośliny ekspansywne).

Fakt, nie można mu odmówić urody : jest najczęściej niezbyt wysokim drzewem kilkumetrowej wysokości i o parasolowatej koronie, której nawet nie trzeba korygować, ale gdy to zrobimy, z gałęzi spłynie mleczny sok. Ich system korzeniowy jest dość płytki, ale spory. Odrosty korzeniowe są prawdziwa zmorą, zwłaszcza w małych ogrodach, więc należy je systematycznie usuwać, inaczej zarosną szybko sporą powierzchnię. U roślin odmianowych (kultiwarów) można je wykorzystać - odcinać, ukorzeniać i w ten sposób pozyskiwać nowe rośliny.

Na naszym forum, w wątku Rośliny ekspansywne możemy przeczytać wiele cierpkich uwag na temat sumaka.... Nie będę cytować wszystkich, ale stwierdzenia :

... nie są obce większości posiadaczy tego drzewa.

Sumaki jednak potrafią zachwycić - najpiękniej prezentują się jesienią, gdy ich liście wybarwiają się na różnego rodzaju kolory - od żółtego, przez pomarańczowy, aż do ostrej czerwieni. Latem (od VI) , dodatkową ozdobą są miododajne kwiatostany w formie sporych wiech, mające białawy kolor. Ponieważ sumak octowiec jest rośliną dwupienną (rozdzielnopłciową) , żeńskie i męskie kwiaty znajdują się na innych osobnikach, przy czym męskie są nieco ładniejsze. Jasne kwiaty zmieniają się w czerwonego koloru, zbite owocniki. Drobne owoce używane były przez rdzennych mieszkańców Ameryki do wyrobu orzeźwiających napojów. Mają one kwaśny smak, co znajduje odbicie w polskiej nazwie rośliny.

Sumak octowiec na mojej działce










Prócz pospolitego gatunku Rhus typhina, spotkać możemy w ogrodach sumaki odmianowe, różniące się kształtem i kolorem liści:

Sumak octowiec 'Tiger Eyes' o żółtych liściach



Sumak octowiec 'Lacinata' (Dissecta) o ozdobnie powcinanych listkach



Owocniki sumaka ...



... które można wykorzystywać do produkcji smacznych napojów. Oto dwa proste przepisy na indiańską kwaskową lemoniadę i syrop do rozcieńczania w wodzie.

Do zrobienia takiego bogatego w witaminę C napitku trzeba zerwać 10 wiech owocników , rozdrobnić je i zalać je zimną wodą. Wystarczy odstawić na jakiś czas, by woda dobrze zabarwiła się na czerwony kolor a następnie dosłodzić np miodem.

Jeśli zaś chcemy uzyskać syrop do rozpuszczania w wodzie, taką sama porcję owocostanów zalewamy 3 litrami wody i gotujemy 10 minut. Po wyłączeniu, zostawiamy nasz 'kompocik' aż leciutko wystygnie ( tyle, by nie był już wrzątkiem) a następnie przecedzamy przez gazę rozłożoną na sicie. Do tak uzyskanego, klarownego wywaru dodajemy ok 1 kg cukru , dokładnie mieszamy i ponownie stawiamy na palnik. Gdy syrop zgęstnieje, gorący nalewamy do słoiczków i odwracamy do góry nogami. Nie ma potrzeby ponownej pasteryzacji.

.

Mój już wieloletni. Długo dziwiłem się dlaczego nie daje odrostów? Odpowiedź uzyskałem w tym sezonie kiedy odwiedziłem sąsiada' z za płota'. Ma sporo młodych roślinek u siebie ...wiadamo dlaczego czasem sumak nazywany jest zemstą sąsiada . Na szczęście mój sąsiad póki co jest z niego zadowolony.

Sumak octowiec 'Lacinata'

Sumak octowiec w ogrodzie Kondzia

Muszę powiedzieć, że nabrałam ochoty na odmianowe U mnie ten najzwyklejszy, w dodatku chłopiec, więc kwiatostany ma tylko przejściowo

Niestety to zwykły chwast bez względu na odmianę, wcześniej czy później zawładnie sporym terenem tak jak rdest sachaliński, a koszony rozprzestrzeni się pod glebą i zawędruje dużo dalej. Dobrze by było, gdyby ogrodnicy w końcu przestali sadzić to okropne drzewo.

ewulab napisał:
Ewo, raczej nie przestaną, bo to jedno z bardziej malowniczych, niewielkich drzew. Gatunek rośnie u mnie przeszło 30 lat, a usunięcie odrostów zajmuje mi 2 razy po 10 minut w sezonie czyli mniej niż jedno koszenie niewielkiego trawnika. W tym roku posadziłem jeszcze 'Tiger Eyes' i będę niecierpliwie czekał na młode sadzonki .

Po niemal trzydziestu latach spędzonych z moim sumakiem, uważam, że to drzewo jest demonizowane Większość zgłaszanych problemów wynika z nieznajomości natury sumaka, wielokrotnie widziałam, jak bezmyślnie jest sadzony, także na rabatach(!) Mam wrażenie, że u nas w ogóle sadzi się drzewa bez większej wyobraźni, a potem, gdy wyrosną,po prostu wycina się je A sumak, to nie świerk srebrny, czy inna sosna, jego się tak łatwo pozbyć nie da.
Sumak, posadzony jako soliter w odpowiednich warunkach, nie daje tylu odrostów, by warto było o nich wspominać

Napiszę krótko - koszenie tego co wyłazi z ziemi nie załatwia sprawy. Nic więcej nie dodam i dla spokoju ducha wyłączam powiadomienia z tego tematu.

Odrostów się nie kosi , bo to tylko pobudza roślinę do mocniejszego rozrostu. Najlepiej wyrwać ręcznie lub wykopać...no chyba że to odrost odmiany 'Tiger Eyes'.Te zostawiamy w spokoju

... ja już usuwam odrosty z Tiger Eyes, bo w poprzednich latach namnożyłem mnóstwo sadzonek, którymi obdarowywałem kogo mogłem, a wcale nie było to łatwe,
bo faktycznie wiele osób boi się sumaków ... a ja jestem w tej odmianie zakochany na prawdę warto się przekonać do tego pięknego sumaka

mój mateczny, najstarszy egzemplarz, rośnie w bardzo trudnych warunkach i w tym roku jest mu dosyć ciężko, podsycha, ale studzienka już doprowadzona, więc za rok chyba odżyje


dzieci znacznie już przerosły tatusia i chyba będą większe niż podają to opisy tej rośliny; ten był już wiele razy przycinany


trzeciemu uszkodziłem pień przy koszeniu trawy, ale dobrze się regeneruje

moje trzy gwiazdy w ogrodzie ... i niech mi ktoś powie że nie chce go mieć

Wojtku, dziś jadąc samochodem podziwiałam tę cudowną czerwień sumaków w ogrodach. No muszę jakiegoś mieć, choć wiem, może być problem. Ale u siebie będę wyrywać, a u sąsiada działka zarośnięta.To już zamiasta chaszczy za płotem, wole mieć sumaki w pełnym słońcu

Rhus typhina Tiger Eyes w mglisty jesienny poranek wygląda magicznie









... i w pełnym słońcu po prostu płonie

Niestety, sprawdziły się pogłoski o krótkowieczności i właśnie pożegnałam się z moim sumakiem




i tak długo pociągnął na takich korzeniach...



Żegnaj, miły

Twoje, Kondziu, to jeszcze młodziaki, całe życie przed nimi Mój był pierwszym drzewem, jakie tu posadziłam - trzydziecha jak w pysk strzelił.

'Tiger Eyes' jeszcze nie zaczął się u mnie przebarwiać. Był w tym roku jednak wyjątkowo żółty więc stanowił mocno rozjaśniający punkt w ogrodzie.
Pewnie upalna i słoneczna pogoda miała w tym udział. Niebawem zacznie się jednak jesienny spektakl ognistych kolorów.

Sumak octowiec (Rhus typhina) przypadł mi w udziale wraz z zakupem działki Rośnie w jej dzikiej części i tam sobie hasa, co (jak na razie ) mi nie przeszkadza.

fot.15.10.2019

A ja nadal się cieszę, że już u mnie nie rośnie

A ja od tego roku mam jeszcze Rhus typhina 'Tiger Eyes'
Oczywiście od naszego Wojtka
Maluch jeszcze, ale już bryluje jesienią.

fot.18.10.2019

Mój 'Tyger Eyes', po 4 latach miał tylko 2 odrosty.
Tnę go bo włazi na chodnik.