> Ilustrowany wykaz roślin cebulowych i bulwiastych
Cyklamen (Cyclamen)
Cyklamen jest rośliną bulwiastą należącą do rodziny pierwiosnkowatych. Rodzaj ten obejmuje około 23 gatunków roślin. Naturalnymi obszarami jego występowania jest Europa, basen Morza Śródziemnego (w tym płn. Afryka), a na wschodzie sięga aż po Iran (jeden gatunek występuje nawet w Somalii).
Cyklamen zawsze tradycyjnie był zaliczany do rodziny pierwiosnkowatych. W 2000 roku powiał wiatr odnowy i został z tej rodziny usunięty. Jednak kiedy w 2009 roku opracowano najnowszą klasyfikację, cyklamen powrócił na łono rodziny pierwiosnkowatych.
Gatunkiem właściwym, czyli charakterystycznym dla całego rodzaju jest cyklamen purpurowy (
C. purpurascens, syn.
C. europaeum L.)
Bulwy
Liście i kwiaty cyklamena wyrastają z okrągłej (
C. coum) lub nieco spłaszczonej (
C. hederifolium) bulwy, która ma bardzo delikatną, „papierową” skórkę. W zależności od gatunku cyklamena, korzenie mogą wyrastać od góry, z boku lub z dołu bulwy. Na przykład u cyklamena perskiego (
C. persicum) i cyklamena dyskowatego (
C. coum) korzenie rosną od dołu bulwy, natomiast cyklamen bluszczolistny (
C. hederifolium) wypuszcza korzenie od góry i po bokach.
Wielkość bulw zależy od gatunku. U większości gatunków liście i kwiaty wyrastają jesienią, rosną w ciągu zimy, a wiosną przechodzą w stan spoczynku. W ich naturalnych miejscach występowania następuje wtedy długa, gorąca i sucha pora roku. Gatunki kwitnące zimą u nas uprawiane są w doniczkach (głównie
Cyclamen persicum).
Niektóre gatunki cyklamena:
• cyklamen bluszczolistny (
Cyclamen hederifolium) – kwitnie na przełomie lata i jesieni,
• cyklamen dyskowaty (
Cyclamen coum) – kwitnie bardzo wczesną wiosną,
• cyklamen perski (
Cyclamen persicum) – kwitnie zimą,
• cyklamen purpurowy (
Cyclamen purpurascens, syn.
C. europaeum L.) – kwitnie na przełomie lata i jesieni.
Liście
Liście i kwiaty wyrastają (każdy na osobnej, własnej łodyżce) od góry bulwy. Już na początku wzrostu możemy odróżnić pączki liściowe od kwiatowych (po kierunku w jakim ich końce skręcają). Czubki łodyżek liści skręcają w górę, natomiast końce łodyg kwiatów – skręcają w dół.
Po kształcie liści możemy też rozpoznać gatunek cyklamena (choć różnice mogą być nawet w obrębie tego samego gatunku).
Cyklamen hederifolium i
Cyclamen repandum mają zwykle listki w kształcie liści bluszczu.
Cyklamen coum ma listki prawie okrągłe, a
Cyclamen persicum ma listki sercowate.
Krawędź liścia może być gładka (jak u cyklamena dyskowatego) lub drobno ząbkowana, jak u cyklamena greckiego (
C. graecum).
Wybarwienie wierzchu liścia jest zmienne, nawet w obrębie gatunku. Większość gatunków ma liście w kilku odcieniach zieleni i srebra, nieregularny układ różnobarwnych plam lub wzorki układające się w kształt choinki.
Cyklameny, zwłaszcza gatunki inne niż cyklamen perski, są często wybierane do ogrodu ze względu na niezwykle barwne wzory na liściach.
Spód liści jest często błyszczący, a jego kolor zmienia się od zieleni do odcieni czerwieni lub fioletu.
Większość gatunków cyklamenów pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego, gdzie lata są gorące i suche, a zimy chłodne i wilgotne. Lato jest dla nich okresem spoczynku – liście wyrastają im jesienią, pozostają przez całą zimę, a wiosną następnego roku zasychają. Cyklamen purpurowy (
C. purpurascens) pochodzi jednak z chłodniejszych, górzystych regionów Europy (jego naturalne skupiska są nawet w Polsce – w Górach Kaczawskich – Sudety), a jego liście pozostają żywe przez całe lato. Więdną dopiero wtedy, gdy rozwijają się przyszłoroczne liście.
tragopan napisał:
Poniżej lista cyklamenów, które nie powinny przemarzać w naszym klimacie. Większość lubi półcień i sucho w nogi w trakcie spoczynku. Nigdy ich nie podlewam z wyjątkiem purpurowego, który rośnie w bardzo lekkim zacienieniu. Sadzimy płytko, około 3-5 cm. U mnie bluszczolistn, dyskowy, ciliciumi nawet bulwy mają na wierzchu. Też popełniłem dużo błędów, sadząc cyklameny. Za głęboko, podlewane, pełne słońce, złe wymagania co do gatunku.
Jeszcze jedno, cyklamen potrafi też hibernować w sezonie wegetacji. Tak miałem z bluszczolistnym i C. mirabile, jeden sezon sobie odpuściły, nawet listka nie wypuściły.
Cyclamen alpinum Półcień, Ca, sucho latem
Cyclamen cilicium Glina piaszczysta, Ca, suche, słoneczne, półcień
Cyclamen colchicum Ca, próchnica, lubi wilgoć
Cyclamen confusum cień
Cyclamen coum wszystko zniesie, tylko nie glinę i mokrą ziemię.
Cyclamen elegans Chłodne mokre lato, mokre zimy, próchnica,
Cyclamen hederifolium wszystko zniesie, tylko nie glinę i mokrą ziemię, lubi cień.
Cyclamen intaminatum Glina+ próchnica, Ca, lubi wilgoć,
Cyclamen libanoticum Ca, mocny cień, wilgoć lato zima, głęboka ściółka z liści,
Cyclamen mirabile Bardzo suche lato, piaszczysta gleba, lekki półcień,
Cyclamen parviflorum Próchnica, wilgoć, chłodne lato
Cyclamen pseudibericum Wilgoć, próchnica, półcień, lasy liściaste
Cyclamen purpurascens Próchnica, Ca, wilgoć, półcień
Cyclamen repandum Wilgotne lato I zima, cień, Sadzimy 10-15cm.
Cyclamen rhodium Sadzimy 10-15cm.