> Ilustrowany alfabetyczny spis gatunków, serii i odmian pierwiosnków
Pierwiosnek lekarski syn. pierwiosnka lekarska, kluczyki
Primula veris, syn.
P. officinalis
ang. cowslip
Wysokość: do 30 cm.
Kwiaty: żółte z ciemniejszą plamką, w kwiatostanach pochylone w jedną stronę, bardzo podobne do kwiatów pierwiosnka wyniosłego (
P. elatior).
Kwitnienie: IV.
Uprawa: stanowisko słoneczne lub półcieniste; wilgotna, lekka gleba piaszczysto-gliniasta z dodatkiem próchnicy o odczynie obojętnym do zasadowego (ale zniesie też lekko kwaśną, taką jak w warzywniku). Na glebach bardzo ciężkich dobrze jest zastosować drenaż, bo inaczej roślinki mogą zimą wygnić.
Mrozoodporność: bardzo dobra jeśli gleba jest przepuszczalna.
Rozmnażanie: co kilka lat przez podział rozrośniętych kęp najlepiej zaraz po kwitnieniu lub pod koniec lata.
Słowo
primula oznacza tyle, co pierwszy,
veris – wiosenny. Jednak wcześniej, przed pierwiosnkiem lekarskim, kwitnie pierwiosnek bezłodygowy (
P. vulgaris). Polska nazwą zwyczajowa – kluczyki odnosi się do wyglądu kwiatostanu przypominającego pęk kluczy.
Pierwiosnek lekarski naturalnie występuje na terenie całej Europy (z wyjątkiem dalekiej północy), na Kaukazie, w Turcji i Iranie.
W Polsce jest rośliną rodzimą. Jej naturalne miejsca występowania to pastwiska, łąki, obrzeża rzadkich lasów. W odróżnieniu od wielu innych pierwiosnków dobrze rośnie również na miejscach nasłonecznionych.
Po raz pierwszy pierwiosnek lekarski został opisany w 1753 roku przez Karola Linneusza, szweckiego przyrodnika i lekarza (1707–1778), który stworzył podstawy współczesnej botaniki.
Jest zmienny w wyglądzie w zależności od miejsca występowania. Posiada około czterech podgatunków.
Nigdy nie był tak popularny w ogrodach jak pierwiosnek zwyczajny czy wyniosły.
Bardzo łatwo się krzyżuje z pierwiosnkiem wyniosłym (
P. elatior) i bezłodygowym (
P. vulgaris). W związku z tym w ogrodach uprawiane są często mieszańce (hybrydy) tych pierwiosnków.
Jego krzyżówki (hybrydy) nazywane są
Primula x Polyantha lub
Primula x variabilis w zależności od tego, cechy którego z rodziców są dominujące.
Pierwiosnek lekarski (
P. veris) uzyskał nagrodę Award of Garden Merit przyznawaną przez Królewskie Towarzystwo Ogrodnicze (Royal Horticultural Society).
* * *